Sevgili hüdhüd hoş geldin! Sen ol bizim rehberimiz
Sendin güvendiği Süleyman Peygamberin
Elçi oldun gizli mesajları taşımak için
Arasında uzakların kraliçesi Sheba ile kendi sarayının
(Beyit 617-618)
Süleyman Peygamber kuşların dilini bilir, onlarla konuşabilirdi. Tüm hayvanların dediklerini anlama yeteneği kendisine bahşedildiği için birçok hayvan hep onun etrafında toplanır ve aralarında konuşmalar yaparlardı. Bir gün, hüdhüde ayrıcalıklı bir görev verildi: Uzaklardaki ülkenin kraliçesi Sheba ve halkını bulundukları manevi karanlık ve bilgisizlikten kurtarıp, onları aydınlığa doğru götürmek amacıyla hüdhüd, o ülkeye kadar uçarak bir mesaj taşıyacaktı. Süleyman Peygamber tarafından kutsanan hüdhüd, misyonunu yerine getirdi, yolculuğunu tamamladı ve sonucunda Kraliçe Sheba ve halkı bulundukları karanlıktan çıkıp kutsal peygamberin bulunduğu yere geldiler.
Attar’ın kitabında da, bu küçük hüdhüd, dünyanın tüm cankuşlarına[i] kozmik uçuşlarında yol gösteren olur. Kendilerine kimin hükmettiğini bilmek isteyen kuşlar, eşsiz bir güzelliğe sahip ve tüm cankuşlara egemen olanın Simorg olduğunu ve Kaf Dağında yaşadığını hüdhüdden öğrenince, Simorg’u görebilmek özlemiyle hüdhüdün rehberliğinde yola çıkarlar. Hiç kimsenin görmediği ve kutsal Kafdağı’nda yaşayan Simorg’un yeryüzüne düşen tek bir tüyünün tüm dünyaya renk vermeye yettiğini ve güzelliğinin, tüm ruhları özlemle titrettiğini anlatır hüdhüd.
Heyecanla ve özlemle yola çıkan yüz binlerce kuş için yedi vadiyi aşmak, yola devam etmek çok yorucu ve zorlu bir mücadeledir. Bir kısmı vazgeçip geri döner, bir kısmı kaybolur, kimisi de yolda ölür. Nihayet Kaf Dağı’na varabilen otuz kuş, Simorg’da hem kendilerini topluca bir tek olarak hem de birer birer parçalarını görürler. Aslında yaptıkları yolculuk eve dönüş olmuştur.
[i] Cankuş: Hayat; insan ve hayvanlarda yaşamayı sağlayan ve ölümle vücuttan ayrılan madde dışı varlık
Farîd-od-Dîn ‘Attâr (1146-1221). The Canticle of the Birds (Kuşların Konferansı). Farsça’dan çevirenler: Afkham Darbandi and Dick Davis. Paris: Diane de Selliers, Éditeur, 2013.
Resim: Ressamı bilinmiyor, Topkapı Sarayı Müze Kütüphanesi, Istanbul.
