Hikâye edilir ki şifalı bitkiler Süleyman Peygamber’in mâbedinde, bir bir boy atıp topraktan çıkmışlar.  Aslandan kaplandan karıncaya kuşa, çalıdan ağaca, çiçeğe, kısacası  tabiattaki tüm canlılara sözü geçen, onların dilinden anlayan Süleyman Peygamber bitkilere sormuş :

Bana adını ve şifanı söyle,
Neyin ilacısın
Kime zararın var
Kime yararlısın ?

Bitkiler dile gelmişler ve neye yarar neye zarar olduklarını hangi hastalığa şifa olduklarını bir bir söylemişler. Rumi’nin eşsiz eseri Mesnevi’sinde anlattığı bu hikâyeye göre tıp biliminin temeli, yeryüzündeki ilk ruh ve beden hekimlerinin bilgisi de oraya dek uzanırmış.

Süleyman Peygamber’den 3000 yıl sonra 2021’de Birleşmiş Milletler, bitkiler ve şifaları hakkında zengin tıbbî bilgi içeren fakat dünyadaki iklim değişikliği nedeniyle kaybolmaya yüz tutan yerli dillerini korumaya yönelik bir çalışma yapacağını ilan eder. Amazon ve Kuzey Amerika yerlileri, Avustralya’nın aborijinleri, Goa ve Afrika’daki kabilelerde konuşulan yerli dillerini kapsayan detaylı bir araştırma başlatır. Bu dillerin konuşulduğu bölgelere has bitki türlerini ve tıbbî kullanımlarının o dildeki karşılıklarını  inceleyen bu araştırma sonuçlarına göre : Bu bölgelerdeki yerlilerin 12 000 den fazla bitki çeşidi adlandırdıkları ve türlü amaçlarla kullandıkları bulunur.  Belirlenen bitkilerin öncelikle bazılarının tıptaki uygulamaları üzerine yapılan deneysel araştırmalar süregelirken 12. yüzyılın tanınmış eczacı ve şairi  “Attar” ın (apotekari) dükkânından günümüze erişen dokuz bitki özünün insan sağlığına yararları şöyle sıralanmış :

Biberiye

Bahçıvan, sporcu ve ahçının vazgeçilmezi. Fiziksel ve zihinsel uyarıcı. Yağı kas ağrısı, yorgunluk, depresyon, hafıza, baş ağrısı, soğuk algınlığı, saç bakımında yararlı.

Kekik

Kuvvetli bir bitki. Antiviral, antibiyotik, antiseptik, antioksidan. Yağı sulandırmadan cilde uygulanmamalı ve aşırı dozda kullanılmamalı.

Karanfil

Enfeksiyonu engelleyici ve ağrı kesici etkisi olan anti bakteriyel, antiseptik bir bitkidir. Aynı zamanda diş ağrısı ve sindirim için de kullanılır.

 Limon

Antiseptic ve antibakteriyel. Yağı böcek ısırıklarına iyi gelir, cilde ve lenf sistemine tonik etkisi yapar, sindirimi kolaylaştırır. Birçok diğer bitki yağı ile karışımı uyumlu olur ve hoş bir koku verir.

Okaliptüs

Bedeni yazın serin tutar. Göğüs, soğuk algınlığı ve öksürüğe iyi gelir. Veterinerlikte çok kullanılır aynı zamanda böcek savar. Antiseptik ve anti-viral etkisi vardır.

Papatya

En iyi türleri Alman ve Romen papatyası olarak bilinir. Uykusuzluk ve sinir sistemine iyi gelir. Yanıklara, çocukların yaralarına, astım, egzama ve romatizmaya iyi gelir, sakinleştirici etkisi vardır. Aynı zamanda kırışıklık kremi, vb ürünlerde kullanılır.

Nane

Özellikle yağı sindirim, solunum ve dolaşıma iyi gelir. Anti-enflamatuar ve antiseptiktir. Böcek ve sinekleri uzak tutar.

Itır

Ciltteki şişlik ve kızarıkları geçirir, cilde parlaklık verir. Şeker, kan hastalıkları, menopoz ve rahim hastalıklarında iyileştirici etkisi vardır. Sinirleri güçlendirir. Yağının çok hoş kokusu vardır.

Lavanta

“Her eve lazım” denen türden bir bitki.  Detoks ve yanık tedavisinde kullanılır. Yağı doğal antibiyotik ve antiseptiktir. Sinir sitemi üzerinde düzenleyici etkisi ile anti-depresan ve  yatıştırıcı olarak işe yarar. Yaraları hızlı iyileştirir. Çok hoş kokusu ile ortamı olumlu etkiler ve dinginlik verir.

Engin tıp bilgisi  ve şifalı reçeteleriyle tanınmış bu mistik şair Attar’ın doğal ecza dolabında hastalıklara, dertlere, ruha iyi gelen çeşit çeşit kokular, ilaçlar, karışımların arasında bir de esansın hası olarak tanımladığı binbir derde deva misk vardır. Nadir bulunan bu gizemli özün reçetesi ya da tarifinden söz etmez ancak şiirlerinde, misk kokusunu ve tadının yarattığı değişime atıfta bulunur  :

Şafak tepelere tırmandı
Sabah trompetini üfledi

Kıvılcım közleri ateşe verdi
Turkuaz kubbe şafakla yarıldı

Şafağın tatlı misk kokusu
Geyiğin miskini tatmış gibi

Ama bundan değildi
Şafağın misk dağıtması

Attar’ın esanslı kesesinin
Kokusunu almıştı.
– Attâr (Nişapur, y.1140-1220)

Konuyla ilgisi olan diğer yazılar Süleyman Peygamber’in Şifalı Bitkileri, Tabiattan geçen Mutluluk Yolları, Doğanın İyileştirici Gücü.

Duygu Bruce